“Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh”, ý nói là những nhà hành thiện nhất định có chuyện tốt đang chờ.
Liễu Phàm tiên sinh(*) dạy chúng ta rằng trong cuộc sống hàng ngày nên cố gắng hết sức hành thiện. Cụ thể là những việc thiện nào? Trong “Liễu Phàm Tứ Huấn”(*) có đưa ra một vài ví dụ, dưới đây xin chia sẻ hai trong số đó: “Dữ nhân vi thiện” và “Ái kính tồn tâm”.
1. Dữ Nhân Vi Thiện: thiện chí giúp người
Thế nào gọi là “Dữ nhân vi thiện”? Liễu Phàm tiên sinh đã kể một câu chuyện như sau. Năm đó khi vua Thuấn còn trẻ, ông đã nhìn thấy rất nhiều người trẻ tuổi đang đánh cá bên hồ Lôi Trạch thuộc tỉnh Sơn Đông ngày nay, và họ đều chọn những nơi thuận lợi để bắt cá. Còn những người già vì không cạnh tranh được với những người trẻ, chỉ có thể đến những nơi nước nông hay dòng nước chảy xiết, cho nên rất khó bắt được cá.
Khi Vua Thuấn nhìn thấy cảnh tượng đó, ông sinh lòng thương cảm. Vì vậy ông đã tự mình đến đó cùng câu cá với những người già. Tại sao vua Thuấn làm như vậy? Khi ông thấy những người khác đang tranh giành lẫn nhau, ông sẽ không nói một lời; còn khi ông thấy mọi người nhường nhịn nhau, ông sẽ khen ngợi, tán dương họ. Và chỉ hơn một năm sau, những người ở đây đều được vua Thuấn cảm hóa, mọi người không còn tranh giành mà đều nhường nhịn lẫn nhau.
Vua Thuấn cảm hóa dân chúng không phải dựa vào việc nói đạo lý cho họ, mà bằng cách tự mình làm gương để giáo hóa người khác. Việc này có thể mất nhiều thời gian hơn nhưng hiệu quả thu được lại sâu rộng và lâu dài, cho nên mới nói “Giáo dục qua lời nói chi bằng tự mình làm gương”.
Cho nên, chúng ta không được dùng ưu điểm của bản thân để lấn át người khác. Dù bản thân làm việc thiện cũng không nên lấy điều đó ra để so sánh. Nếu người khác không giàu có bằng bạn, cũng đừng vì thế mà làm người khác khó xử. Bạn nên tiết chế trí thông minh của mình, khiêm tốn nhã nhặn. Khi nhìn thấy lỗi lầm của người khác, bạn nên bao dung, không cần phải chỉ ra ngay. Như thế một mặt có thể để cho họ dần dần nhận ra và cho đối phương cơ hội quay lại hối cải; mặt khác khiến đối phương có chút kiêng nể, không dám phóng túng bản thân; để họ hiểu rằng làm điều xấu không phải người khác không biết, chỉ là không nói mà thôi. Khi chúng ta nhìn thấy người khác làm việc tốt dù chỉ nhỏ cũng nên cảm thấy vui mừng và khen ngợi, khiến họ cảm thấy có động lực làm nhiều việc thiện hơn, đây chính là bí quyết của “Tùy duyên độ chúng”.
2. Ái kính tồn tâm: giữ tâm yêu kính
Quân tử và tiểu nhân, nếu chỉ nhìn bề ngoài đôi khi rất khó phân biệt rõ ràng, dễ nhầm lẫn. Nhưng nếu cố ý nhìn một chút, thì quân tử và tiểu nhân tuyệt nhiên không giống nhau, giống như trắng đen vậy, có thể phân biệt một cách rõ ràng minh bạch.
Tâm của người quân tử, chính là tồn chứa sự yêu thương và kính trọng người khác. Con người trên thế gian này, dù có thân thuộc sang hèn, khôn ngoan hay ngu ngốc, hay người có đức hạnh,… đủ các tầng lớp, phẩm chất khác nhau, nhưng tựu chung lại tất cả chúng ta đều là con người, đều nên được yêu thương và tôn trọng.
Người có lòng nhân từ sẽ yêu thương người khác, cũng như các bậc thành hiền đều yêu thương và tôn trọng mọi người. Các thánh hiền là tấm gương dạy chúng ta cách làm người, khi chúng ta có thể yêu thương tôn trọng người khác, thì chính là chúng ta đang thể hiện lòng tôn kính với họ. Nếu có thể tạo phúc cho người khác, mong muốn người khác có một cuộc sống hạnh phú tốt đẹp, thì đó chính đang cùng chung chí hướng với bậc hiền nhân. Bởi vì tâm nguyện của các bậc hiền triết thời xưa chính là cứu giúp chúng sinh trên thế gian thoát khỏi đau khổ và đạt được hạnh phúc, vậy nên cần “Yêu kính tồn tâm”.
Giữ tâm yêu thương thành kính người khác, là nguồn gốc của mọi việc thiện, nếu không thì cho dù đã làm việc thiện rồi cũng chỉ là giả thiện, không phải chân thiện. Cho nên, chủ tâm nhất định phái chính, vô tư vô ngã, chân thành và bình đẳng với tất cả mọi người, chỉ có như vậy mới có thể thực hiện được tâm nguyện của các bậc hiền triết.
******
* Liễu Phàm là một viên quan thời Minh.
*Liễu Phàm Tứ Huấn là một tác phẩm của Liễu Phàm. Nội dung chính là khẳng định con người chưa đạt đến mức vô niệm, bị âm dương khí số trói buộc, do đó phụ thuộc theo số mạng, nhưng số mạng đó hoàn toàn có thể thay đổi được dựa vào hành vi của con người. Người làm nhiều điều thiện thì số mạng sẽ đổi tốt lên, ngược lại nếu làm điều gian ác thì số mạng sẽ đi xuống.
Tiểu Yến dịch.
Theo Vương Hòa.
Comment on “#⭐️170 Hành Trình ngày 19/6/2022 – 365 ngày: Hai việc có thể tích đức, càng làm nhiều càng tốt.”