Có hai người bạn cùng đi xem đá bóng, lúc bước vào sân, cả hai đều rất vui vẻ, nhưng sau khi trận đấu kết thúc, người này thì vui sướng không thôi, còn người kia thì lại ủ rũ buồn bã.
Tại sao lại có phản ứng trái ngược nhau như vậy? Hẳn bạn đã đoán ra? Đúng vậy, bởi họ đã ủng hộ hai đội bóng khác khác nhau.
Trong cuộc sống, mỗi giờ mỗi phút cũng đều đang diễn ra tình tiết vở kịch tương tự: cùng một sự việc như nhau, nhưng đối với người khác nhau sẽ đưa đến phản ứng hoàn toàn khác nhau.
Hai chàng trai không được chọn vào đội bóng trong trường. Một người trong đó rất lấy làm buồn bã, bởi anh ta rất kỳ vọng được chọn vào đội bóng của trường; một người khác thì trái lại lại rất vui mừng, bởi không gia nhập đội bóng, thế thì chủ nhật hàng tuần đều có thể đi hẹn hò với bạn gái rồi.
Vậy nên nói, không được chọn vào đội bóng rốt cuộc là chuyện tốt, hay là điều tệ hại đây? Cả hai đều không phải. Đây hoàn toàn được quyết định bởi cách nhìn của cả nhân đối với sự việc, chứ không phải bản thân sự việc.
Rất nhiều người khi buổi sáng thức dậy, nếu thấy bên ngoài trời đang mưa to, bèn nghĩ ngay: “Ài, thời tiết hôm nay tệ quá!”. Còn người nông dân hoặc người bán dù đang trông chờ trời mưa, thì sẽ nói: “Hay quá! Trời mưa thật là tốt!”.
Thế giới này vốn là trung lập, chuyện xảy ra trên người bạn vốn không có chính diện tuyệt đối hay phụ diện tuyệt đối, tốt đẹp hay là tệ hại, sở dĩ bạn cho rằng chuyện này là tốt, đơn giản đó là bởi cách nhìn nhận của bạn; cũng như vậy, khi bạn nói chuyện nào đó không tốt, đó chẳng qua cũng chỉ là nhìn nhận của bạn mà thôi.
Lấy chuyện người yêu đòi chia tay. Giả dụ, có một ngày, người yêu của bạn nói với bạn rằng: “Anh (em) muốn chia tay với em (anh)”. Nếu bạn không muốn chia tay, đối với bạn mà nói, đây đương nhiên là chuyện xấu, hơn nữa đau khổ tột độ; trái lại, nếu bạn đã không còn tình cảm gì nữa, chuyện chia tay đó chính là một chuyện tốt, bạn sẽ cảm thấy như đã trút bỏ được gánh nặng trong tâm.
Nhà tiểu thuyết nước Anh Aldous Huxley từng nói: “Kinh nghiệm không phải là chỉ những sự việc đã xảy ra với bạn, mà là chỉ cách nhìn nhận sự việc xảy ra đối với bạn thế nào”.
Chuyện xảy ra có thể là chiến thắng trong trận đấu, giành được giải thưởng, cũng có thể là bị loại trong cuộc chơi, bị người ta chối bỏ. Những chuyện này mang đến kinh nghiệm gì cho bạn, điều đó chủ yếu quyết định bởi cách nhìn nhận của bạn đối với những sự việc này, cho đến bạn đặt trọng điểm ở đâu.
Bạn muốn chúc mừng cho thắng lợi và thành tựu của bản thân, hay là cảm thán biểu hiện của mình không đủ hoàn mĩ? Bạn sẽ tự trách chán nản, hay đặt trọng điểm mình học được điều gì từ trải nghiệm này?
Chúng ta thỉnh thoảng nghe thấy khổ nạn của người khác: ai đó thất tình, thất nghiệp, ai đó bị tai nạn mất đi đôi chân, từ đó không gượng dậy nổi, bắt đầu chán nản, không chịu cầu tiến, từ đó đâm ra hận người hận đời… Đối với cảnh ngộ của những người này, chúng ta dường như có thể dễ dàng cảm thông cho phản ứng và tâm trạng của họ.
Nhưng chúng ta cũng đã từng gặp qua rất nhiều người khổ não, trong số họ không thiếu những người mà sự nghiệp thành đạt, gia đình êm ấm, có địa vị cao trong xã hội, thân thể cũng rất khỏe mạnh, tại sao hoàn cảnh của họ tốt như thế, vẫn còn ủ rũ không vui?
Có thể thấy quyết định tâm trạng của chúng ta, vốn không phải là bản thân sự việc, mà là thái độ nhìn nhận của chúng ta đối với sự việc đó.
Nếu như cách nghĩ của chúng ta sai lầm, dù cho có may mắn hơn nữa, hạnh phúc hơn nữa, vẫn sẽ thấy bản thân mình thật đáng bi ai; còn nếu tâm thái của chúng ta thay đổi, dù cho có gặp phải chuyện buồn đau, cũng có thể biến nó thành niềm hạnh phúc.
Có câu chuyện rằng có người từ khi ly hôn, sau đó còn mắc phải căn bệnh ung thư, trái lại sống càng xán lạn hơn, càng tốt đẹp hơn, những điều này chính là minh chứng tốt nhất! Bạn nên phải hiểu rõ, trong suốt quá trình sáng tạo kinh nghiệm nhân sinh và cảm nhận của bạn, cách nhìn nhận của bạn rất là quan trọng. Sự thật trước nay vốn không hề sinh ta bất kỳ đau khổ nào trên tâm lý, mà chính là cách nhìn nhận mang đến đau khổ cho bạn.
Sự tình tốt xấu, là cách nhìn nhận trong tâm của bạn. Chuyện không tốt đối với bạn, nhưng khi đặt vào người khác thì lại không hẳn như vậy.
Đèn tín hiệu giao thông đổi màu, phía sau có người ấn còi với bạn, bạn có thể rất tức giận, nhưng bạn cũng có thể cảm ơn đối phương đã bấm còi để bạn biết được đèn giao thông đã đổi màu.
Như có nhà triết học đã nói: “Không có tốt và xấu thật sự, mà chỉ có cách nhìn nhận vấn đề”.
Cảm nhận cơ bản của người ta có hai loại: chính diện và phụ diện.
Nên nhớ rằng, cảm nhận phụ diện vốn không đại biểu cho chuyện xấu tình huống xấu mà bạn gặp phải, mà là nó phản ánh ra cách nhìn nhận trong tâm của bạn.
Trong ngày sinh nhật của vợ, người chồng mua tặng một hộp mỹ phẩm đắt tiền cho vợ, muốn bày tỏ “chúc em mãi mãi trẻ đẹp”, nhưng cách nhìn nhận là người vợ lại là “chắc anh ấy đã chê mình già rồi”.
Khi hai người hẹn hò, cô bạn gái đề nghị dẫn người bạn thân đi cùng, muốn để cho cô bạn của mình thấy người bạn trai của mình tuyệt vời đến thế nào, nhưng người bạn trai lại lý giải thành “nàng không muốn hẹn hò riêng với mình”.
Có người khi gặp phải tay lái xe lạng lách đánh võng sẽ cười cho qua chuyện, và cảm thấy mình may mắn bởi không phải vội vàng liều mạng nguy hiểm đến vậy; nhưng cũng có người sẽ nguyền rủa không thôi, thậm chí cho rằng đối phương đang cố ý gây hấn.
Khi người yêu nói lời chia tay, bạn cảm thấy choáng váng hụt hẫng, nhưng cũng có thể xem nó như cơ hội thoát khỏi dựa dẫm trong suốt khoảng thời gian dài; thất nghiệp, bạn sẽ cảm thấy bản thân không còn chút giá trị gì, hoặc là cảm thấy may mắn bởi bản thân mình cuối cùng có thể mượn cơ hội này để phát triển kỹ năng mới?
Suy cho cùng vẫn là bạn nhìn nhận vấn đề thế nào, điều đó sẽ quyết định bạn có cảm nhận như thế nào.