Chính vì có duyên nên mới gặp gỡ. Hết thảy mối quan hệ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, … đều là do duyên định sẵn mà nên. Tuy nhiên, hết thảy mối “duyên” trong đời đều chỉ là để trả một chữ “nợ”.
Luận bàn về “duyên đều do nợ mà thành”
Đời người ngắn ngủi, gặp nhau hẳn là có duyên phận. Trên đời này, được sống cùng người thân, được học cùng bè bạn, được làm cùng đồng nghiệp, được cùng sống phu thê, âu cũng là duyên số.
Duyên vợ chồng thì lại là một cái duyên lớn hơn. Vì duyên khiến ta gặp nhau, đem lòng yêu mến; và chính cái duyên đó nuôi lớn tình yêu; nó lớn dần và trở thành vợ chồng. Người ta nói “tu trăm năm mới được ngồi chung thuyền, tu nghìn năm mới cùng chăn gối”. Ý câu này có thể hiểu là: những người có thể ngồi chung trên một chuyến thuyền đều là hữu duyên, còn có thể kết thành vợ chồng thì mối nhân duyên lại càng sâu đậm.
Trên thế gian, mỗi người chúng ta gặp đều là có nguyên nhân. Mỗi một lần gặp gỡ, đều là để hoàn thành một tâm nguyện nào đó trong tiền kiếp. Có lẽ, tình duyên kiếp trước chưa trọn vẹn, nên kiếp này lại có thể gặp lại. Hết thảy những người gặp nhau đều là vì còn thiếu nợ.
Duyên sâu duyên cạn, đều là ở chỗ thiếu nợ nhiều hay ít bao nhiêu. Thiếu nợ nhiều, thì sẽ ở cùng lâu hơn; thiếu nợ ít, thì sẽ ở cùng một thời gian ngắn rồi rời đi.
Câu chuyện cổ kể về duyên vợ chồng
Có một câu chuyện về mối duyên vợ chồng như thế này. Xưa có một chàng thư sinh và vị hôn thê hẹn ước đến ngày tháng năm ấy sẽ kết hôn. Nhưng không ngờ ngày định ước đã tới, mà vị hôn thê của anh lại đi lấy người khác.
Chàng thư sinh vì thế mà đau khổ tột cùng. Đến mức anh bị bệnh nặng rồi nằm liệt giường. Lúc đó, có một tăng nhân đi vân du ngang qua chỗ của thư sinh. Tăng nhân thấy vậy liền lấy ra một cái gương từ trong ngực mình ra cho chàng xem.
Nhìn vào gương, vị thư sinh nhìn thấy trên một bãi biển rộng mênh mông đó; có một cô gái bị giết hại bên bờ biển, trên người không mảnh vải che thân.
Một người qua đường nhìn thấy cô gái, lắc đầu rồi liền bỏ đi. Lại một người qua đường khác tới, cởi áo của mình ra đắp lên thân cô gái, sau đó cũng rời đi. Rồi lại một người khác đến; người này đã đào một cái lỗ, rồi đặt xác cô gái xuống chôn cất cẩn thận.
Vị tăng nhân giải thích rằng: “Cái xác nằm trên bờ biển kia, chính là kiếp trước của vị hôn thê đã hẹn ước với cậu. Cậu là người qua đường thứ hai đã cởi áo đắp lên thân cô gái ấy. Vì thế kiếp này cô ấy yêu cậu chỉ là để trả nợ ân tình dang dở. Và người mà cô ấy cần phải báo đáp trọn kiếp này chính là người qua đường cuối cùng đã đem chôn cất cô ấy trong kiếp trước. Người đó chính là chồng của cô ấy bây giờ”.
Thế là, chàng thư sinh liền hiểu được nguyên do; tâm trạng anh thay đổi hẳn và bệnh tình cũng tự nhiên biến mất.
Trân quý những mối nhân duyên trong đời này
Đời người ngắn ngủi mấy mươi năm; trong hàng mấy tỷ người thử hỏi cả đời có thể gặp được bao nhiêu? Trong dòng đời trôi dạt, người đến người đi tất đều có sắp đặt, không điều gì ngẫu nhiên. Có người ta chỉ gặp thoáng qua, bởi kiếp trước đã không còn mắc nợ gì nữa; có người cả đời ta phải ở bên cạnh họ, để trả trọn món nợ chưa hoàn xong.
Sau mỗi lần chuyển sinh luân hồi, chúng ta đã bị xóa đi hết ký ức trong những kiếp trước. Kiếp sau, ta lại là một con người hoàn toàn mới. Con người khi đã uống nước vong tình của Mạnh Bà xong, thì những sự việc kiếp trước thảy đều được thanh tẩy sạch sẽ. Còn duyên phận giữa người với người vẫn được ẩn giấu bên trong, lưu lại sang kiếp này.
Không ai là vô duyên vô cớ xuất hiện trong cuộc đời của ta. Sự xuất hiện của mỗi người vào mỗi thời khắc đều có nguyên do. Đều đáng được cảm kích, trân trọng.
Mọi thứ bắt đầu từ duyên và kết thúc cũng là do duyên phận. Kiếp này là thân nhân của nhau, chính là để đem tình thân để đền bù; là bằng hữu của nhau, thì đem hữu nghị để trả ơn; là người yêu của nhau, thì đem tình yêu để bù đắp lại cho vẹn toàn.
Kiếp trước không nợ, kiếp này ắt không gặp. Duyên đều do nợ mà thành, đều là đến để trả cho xong món nợ ân tình nào đó. Vậy nên, hãy trân quý mỗi người được gặp trong đời dù thế nào.