Kỷ Quân (1724-1805) hay còn được gọi là Kỷ Hiểu Lam; ông là một nhà triết học, nhà chính trị và nhà văn nổi tiếng của triều đại nhà Thanh, Trung Quốc. Vì sự thông minh đặc biệt mà ông rất được Càn Long đế yêu mến và trọng dụng. Trong những năm cuối đời, ông đã viết tác phẩm “Duyệt Vi thảo đường bút kí” nhằm đả kích thói đạo đức giả dối của tầng lớp nho sĩ, vì danh vì lợi có thể làm bất kì điều xấu xa, tàn ác nào.
Trong tác phẩm này, Kỷ Hiểu Lam có viết lại một câu chuyện về một người đàn ông bí ẩn đến để cảnh báo thế nhân về quy luật nhân quả của vũ trụ.
Vào thời kỳ vua Ung Chính trị vì (1678–1735), có một người nam nhân tên là Tô Đẩu Nam. Một ngày nọ, Đẩu Nam gặp một người bằng hữu tại một quán trọ nằm ven sông Bạch Câu.
Người bằng hữu vừa uống rượu vừa cao giọng nói rằng:“Trên đời này làm gì có thiên đường nào? Làm gì có địa ngục nào? Nhân quả báo ứng làm gì có tồn tại nào?”.
Đột nhiên, từ đâu xuất hiện một người không rõ hành tung cưỡi ngựa phi tới. Ông ta nói thẳng với người bằng hữu của Đẩu Nam rằng: “Ngươi cho rằng quả báo trên đời không có thật ư?”.Người đàn ông bí ẩn kia tiếp lời: “Ngươi nên nhớ kĩ một đạo lý. Kẻ tà dâm nhất định rồi sẽ thân thể bại hoại, kẻ cờ bạc nhất định có ngày tán gia bại sản, kẻ cướp giật trước sau cũng chịu cảnh ngục tù, kẻ sát nhân cuối cùng cũng chết thảm. Tất cả mọi thứ con người làm ra đều sẽ có nhân quả”.“Tất nhiên, tuỳ theo mức độ hành vi và hậu quả để lại mà nhận quả báo khác nhau. Dục vọng của kẻ dâm loạn nhiều hay ít, tiền cá cược của kẻ bài bạc cao hay thấp, cướp của là chủ mưu hay đồng phạm, giết người là cố ý hay ngộ sát. Quả báo không thể ai cũng giống như nhau được”.
“Người gây ra tội ác nhưng trước đây tích nhiều công đức thì có thể quả báo sẽ được giảm nhẹ. Giữa công và tội vốn vô cùng phức tạp. Làm một người bình thường ở thế gian, nhà ngươi không thế thấy hết chân tướng của mọi sự trên đời được đâu”.“Ngươi dựa vào sự nông cạn và tật đố của mình mà dám phàn nàn Thiên thượng bất công ư? Ngươi thật quá ngu xuẩn. Ngươi vốn có ân điển của đất trời nên được an bài làm quan thất phẩm, nhưng chính vì ngươi tâm tính thấp kém và mưu hèn kế bẩn nên tổn đức, các vị Thần đã giáng hạ cấp bậc của ngươi xuống hàng bát phẩm. Đó chính là sự hổ thẹn to lớn của nhà ngươi”.Vừa dứt lời, người đàn ông bí ẩn liền ghé tai thì thầm gì đó với người bạn của Đẩu Nam. Đột nhiên, hắn ta nói to lên rằng: “Ngươi đã quên hết những chuyện ngươi đã làm rồi sao?”.– “Sao ông lại biết tất cả những chuyện riêng của tôi tường tận như vậy?” – Người bằng hữu sợ đến toát mồ hôi, lắp bắp nói– “Nhà ngươi nên nhớ rằng, con người làm gì thì Trời Phật Quỷ Thần đều biết, chẳng phải duy nhất ta biết” – Nói xong người đàn ông bí ẩn ấy lên ngựa và biến mất trong tích tắc.
Đây là một trong những câu chuyện rất huyền bí mà Kỷ Hiểu Lam đã từng chứng kiến trong cuộc đời và ghi lại trong tác phẩm nổi tiếng của mình để người đời lấy đó mà thấu rõ đạo lý của đất trời. Người xưa có câu: “Trên đầu ba thước có thần linh”. Con người sống thiện hay ác, tốt hay xấu thì Trời Thần đều đang nhìn, tới lúc hữu duyên sẽ nhận lại kết quả thích đáng mà mình từng gieo ra.
Viên Minh biên dịch